Hướng Dẫn Chi Tiết Về Phần “Tài Liệu Tham Khảo” Trong Đề Cương Nghiên Cứu

by

Phần tài liệu tham khảo là “nền móng” học thuật của đề cương nghiên cứu, giúp chứng minh tính cập nhật, tính khoa học và tính nguyên gốc của đề tài. Nó không chỉ liệt kê nguồn mà còn thể hiện khả năng tổng hợp kiến thức của nhà nghiên cứu. Phần này thường đặt ở cuối đề cương, với 20-50 tài liệu tùy quy mô, và phải tuân thủ chuẩn trích dẫn thống nhất (như Vancouver, APA, hoặc Harvard). Dưới đây là dàn ý chi tiết dựa trên nội dung bạn cung cấp, với ví dụ minh họa cho một nghiên cứu giả định về “Quản lý đái tháo đường type 2”.

1. Tầm Quan Trọng Của Phần Này

  • Vai trò chính: Hỗ trợ lập luận (ví dụ: trích dẫn khoảng trống kiến thức), tránh đạo văn (qua trích dẫn đúng), và tăng uy tín khi duyệt đề cương hoặc công bố.
  • Yêu cầu viết: Chỉ bao gồm tài liệu liên quan trực tiếp và đã trích dẫn trong đề cương. Sắp xếp theo thứ tự alphabet (tác giả) hoặc số thứ tự (Vancouver). Không liệt kê tài liệu chung chung.
  • Cấu trúc tổng quát: Danh sách cuối cùng, kèm trích dẫn nội văn (in-text) xuyên suốt đề cương.

2. Các Yếu Tố Chính Của Phần Này

  • Mô tả: Tập trung vào tài liệu chất lượng cao, gần đây (ưu tiên 2015-2025), từ nguồn uy tín (PubMed, Scopus, Google Scholar). Số lượng: 15-30 cho đề cương cơ bản.

    Yếu Tố Mô Tả Chi Tiết Ví Dụ Áp Dụng
    Các tài liệu liên quan Chọn tài liệu hỗ trợ mục tiêu, phương pháp, và ứng dụng (bài báo gốc, review, báo cáo WHO/Bộ Y tế). Đa dạng: 70% bài báo quốc tế, 30% Việt Nam. – Bài báo: Nghiên cứu về hiệu quả can thiệp dinh dưỡng (PubMed). – Báo cáo: “Chiến lược quốc gia phòng chống ĐTĐ” (Bộ Y tế Việt Nam, 2020). – Sách: “Endocrinology” (tác giả Williams, 2019).
    Có trích dẫn trong bài viết Mọi ý tưởng, dữ liệu từ nguồn khác phải trích dẫn ngay trong văn bản (ví dụ: [1] hoặc (Nguyen, 2022)). Danh sách cuối chỉ bao gồm những gì đã trích. Trong phần Giới thiệu: “Theo WHO [1], ĐTĐ ảnh hưởng 422 triệu người toàn cầu.” Trong Phương pháp: “Sử dụng công thức cỡ mẫu từ Kelsey [2].” Danh sách cuối: 1. WHO. Global Report on Diabetes. Geneva: WHO; 2016.
    Có thể dùng phần mềm để quản lý Sử dụng công cụ để thu thập, sắp xếp, và tạo trích dẫn tự động, tiết kiệm thời gian và giảm lỗi. – Zotero/Mendeley: Miễn phí, tích hợp browser, chia sẻ nhóm. – EndNote: Chuyên nghiệp, phù hợp nghiên cứu lớn (có phí). Ví dụ: Import PDF từ PubMed, tạo danh sách Vancouver chỉ với 1 click.

  • Ví dụ danh sách tài liệu tham khảo (chuẩn Vancouver, 5 mục mẫu):

    1. World Health Organization. Global report on diabetes. Geneva: WHO; 2016.
    2. Nguyen HT, et al. Prevalence of type 2 diabetes in Vietnam: a systematic review. J Diabetes Res. 2020;2020:1234567.
    3. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes—2022. Diabetes Care. 2022;45(Suppl 1):S1-S259.
    4. Tran TH. Quản lý bệnh mạn tính tại cộng đồng Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Y học; 2018.
    5. Kelsey JL, et al. Methods in observational epidemiology. 2nd ed. New York: Oxford University Press; 1996.

3. Cách Thực Hiện Và Viết Phần Này Trong Đề Cương

  • Cấu trúc gợi ý:
    1. Trong văn bản: Đánh số hoặc ngoặc đơn cho mỗi trích dẫn (ví dụ: Theo [3],…).
    2. Danh sách cuối: Tiêu đề “Tài Liệu Tham Khảo”, sắp xếp theo số thứ tự xuất hiện hoặc alphabet.
    3. Ghi chú: “Tất cả tài liệu được trích dẫn theo chuẩn Vancouver; danh sách đầy đủ có thể cập nhật sau.”
  • Bước thực hiện:
    • Bước 1: Tìm kiếm tài liệu (PubMed với từ khóa “diabetes Vietnam intervention”).
    • Bước 2: Quản lý bằng phần mềm: Thêm tag (ví dụ: “Phương pháp”, “Ứng dụng”) để dễ tìm.
    • Bước 3: Kiểm tra: Đảm bảo 100% trích dẫn khớp, không thừa. Sử dụng công cụ như Turnitin để kiểm tra đạo văn.
  • Lưu ý phổ biến:
    • Tránh sai lầm: Không trích dẫn Wikipedia hoặc nguồn không peer-review; cập nhật tài liệu mới nhất (kiểm tra 2025).
    • Thách thức: Với đề tài địa phương, ưu tiên tài liệu Việt Nam nhưng vẫn cần nguồn quốc tế để so sánh.
    • Tài liệu tham khảo: Hướng dẫn “Vancouver Style” từ ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors).

Phần tài liệu tham khảo giúp đề cương của bạn trở nên chuyên nghiệp và dễ mở rộng thành bài báo. Nếu bạn cần hỗ trợ tìm tài liệu cụ thể (ví dụ: cho đề tài ĐTĐ), hướng dẫn sử dụng Zotero chi tiết, hoặc mẫu danh sách đầy đủ, hãy cho tôi biết để hỗ trợ thêm!

Leave a Comment