Quán Khởi Nghiệp Nên Xây Dựng Đội Ngũ Mới Hay Tìm Nhóm Có Sẵn

Quán Khởi Nghiệp Nên Xây Dựng Đội Ngũ Mới Hay Tìm Nhóm Có Sẵn

Quán khởi nghiệp (có lẽ ám chỉ “công ty khởi nghiệp” hoặc startup trong lĩnh vực quán ăn, cà phê hoặc dịch vụ F&B – food and beverage) đòi hỏi đội ngũ không chỉ kỹ năng chuyên môn mà còn sự gắn kết để vượt qua giai đoạn đầu đầy biến động như thử nghiệm menu, quản lý chi phí và thu hút khách hàng. Quyết định xây dựng đội ngũ mới (tuyển từng cá nhân) hay tìm nhóm có sẵn (một team đã làm việc cùng nhau) ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ khởi động, văn hóa công ty và khả năng thích nghi. Không có lựa chọn tuyệt đối, nhưng trong khởi nghiệp quán ăn – nơi cần sự phối hợp nhanh chóng giữa bếp trưởng, phục vụ và marketing – xây dựng đội ngũ mới thường được ưu tiên để tùy chỉnh theo vision founder, trong khi nhóm có sẵn phù hợp nếu cần tốc độ và kinh nghiệm sẵn có. Bài viết này sẽ phân tích ưu nhược điểm từng cách, khuyến nghị theo tình huống và mẹo thực hiện, giúp bạn chọn lựa phù hợp để quán khởi nghiệp thành công bền vững.

Tầm Quan Trọng Của Quyết Định Xây Dựng Đội Ngũ Trong Quán Khởi Nghiệp

Quán khởi nghiệp thường bắt đầu với ngân sách hạn chế, ý tưởng độc đáo (như quán cà phê chuyên theme hoặc ăn uống lành mạnh) và áp lực vận hành hàng ngày: từ chuẩn bị nguyên liệu đến phục vụ khách. Đội ngũ là yếu tố quyết định 70% thành công theo kinh nghiệm từ các chuỗi F&B như Highlands hay The Coffee House – họ cần phối hợp nhịp nhàng để xử lý giờ cao điểm, kiểm soát chất lượng và sáng tạo menu. Xây dựng đội ngũ sai dẫn đến lãng phí thời gian đào tạo, xung đột nội bộ hoặc thất bại trong dịch vụ khách hàng. Quyết định này còn định hình văn hóa: đội mới mang sự tươi mới nhưng cần thời gian gel; nhóm có sẵn mang kinh nghiệm nhưng có thể kháng cự thay đổi. Trong bối cảnh Việt Nam, nơi lao động F&B di biến động cao, lựa chọn đúng giúp giảm tỷ lệ nghỉ việc và tăng tốc độ mở quán.

Ưu Nhược Điểm Xây Dựng Đội Ngũ Mới

Xây dựng đội ngũ mới nghĩa là tuyển từng cá nhân qua phỏng vấn, phù hợp cho founder muốn kiểm soát hoàn toàn.

Ưu điểm:

• Tùy Chỉnh Theo Vision: Bạn chọn người align với ý tưởng quán, như đầu bếp sáng tạo cho menu fusion hoặc phục vụ thân thiện cho trải nghiệm khách hàng. Dễ xây dựng văn hóa từ đầu, khuyến khích loyalty lâu dài.
• Tiết Kiệm Chi Phí Ban Đầu: Tuyển junior hoặc freelancer với lương thấp hơn, đào tạo theo nhu cầu cụ thể (ví dụ: kỹ năng pha chế cho quán cà phê). Trong khởi nghiệp, điều này giúp linh hoạt ngân sách cho nguyên liệu hoặc marketing.
• Tăng Sự Gắn Kết: Đội mới học hỏi cùng nhau, tạo tinh thần “startup spirit” – mọi người cùng vượt khó, như thử menu mới hoặc xử lý sự cố mở quán.
• Dễ Thích Nghi: Cá nhân mới dễ mold theo quy trình quán, đặc biệt trong F&B nơi cần tuân thủ vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) và dịch vụ nhanh chóng.

Nhược điểm:

• Thời Gian Đào Tạo Lâu: Mất 1-3 tháng để đội ngũ phối hợp nhịp nhàng, có thể chậm trễ mở quán hoặc dẫn đến lỗi dịch vụ ban đầu (như order sai).
• Rủi Ro Tuyển Sai: Cá nhân giỏi riêng lẻ nhưng không hợp team, gây xung đột trong giờ cao điểm.
• Thiếu Kinh Nghiệm Sẵn: Đội mới có thể thiếu know-how vận hành quán, như quản lý hàng tồn kho hoặc xử lý khiếu nại khách.

Ưu Nhược Điểm Tìm Nhóm Có Sẵn

Tìm nhóm có sẵn (từ quán cũ tan rã hoặc team freelance F&B) nghĩa là tuyển cả nhóm đã làm việc cùng, phù hợp cho khởi nghiệp cần tốc độ.

Ưu điểm:

• Tốc Độ Khởi Động Nhanh: Nhóm đã quen phối hợp, giúp mở quán chỉ trong 1-2 tuần – lý tưởng nếu bạn có địa điểm sẵn và cần doanh thu ngay. Ví dụ: Một team bếp-phục vụ từ quán cũ có thể mang kinh nghiệm xử lý 100 khách/giờ.
• Kinh Nghiệm Thực Tế: Họ mang best practices từ quán trước, như tối ưu menu giảm lãng phí hoặc kỹ thuật phục vụ lên bàn nhanh, giảm rủi ro thất bại ban đầu.
• Giảm Chi Phí Đào Tạo: Không cần train từ zero, tiết kiệm thời gian và tiền bạc cho founder tập trung marketing hoặc nhà cung cấp.
• Mạng Lưới Sẵn: Nhóm có thể mang theo khách quen hoặc đối tác nguyên liệu, tăng tốc độ xây dựng thương hiệu.

Nhược điểm:

• Khó Align Với Vision: Nhóm cũ có thói quen sẵn, kháng cự thay đổi như menu mới hoặc phong cách phục vụ độc đáo, dẫn đến xung đột với founder.
• Chi Phí Cao Hơn: Lương nhóm kinh nghiệm thường cao (để giữ chân cả team), cộng rủi ro nếu nhóm tan rã sau vì không hợp văn hóa.
• Văn Hóa Cũ: Có thể mang “bệnh” từ quán cũ như lười biếng hoặc nội bộ chia rẽ, làm hỏng hình ảnh quán mới.
• Rủi Ro Pháp Lý: Nếu nhóm từ đối thủ, có thể vi phạm hợp đồng không cạnh tranh hoặc mang bí mật kinh doanh.

Khuyến Nghị: Nên Xây Dựng Đội Ngũ Mới Trong Hầu Hết Trường Hợp

Đối với quán khởi nghiệp, ưu tiên xây dựng đội ngũ mới để đảm bảo sự phù hợp và kiểm soát:

• Giai Đoạn Ý Tưởng/Mở Quán Đầu: Xây mới để tùy chỉnh theo concept (ví dụ: quán vegan cần đội am hiểu dinh dưỡng). Founder tự tuyển core team (bếp trưởng + quản lý ca) rồi bổ sung dần.
• Khi Đã Có Doanh Thu Ổn Định: Tìm nhóm có sẵn để mở chi nhánh, tận dụng tốc độ scale.
• Ngoại Lệ Tìm Nhóm Có Sẵn: Nếu ý tưởng cần kinh nghiệm chuyên sâu ngay (như quán fine dining cao cấp), hoặc founder thiếu background F&B – tìm team từ chuỗi lớn nhưng với hợp đồng rõ ràng. Trong Việt Nam, sử dụng mạng lưới như nhóm Facebook F&B để tìm.

Lý do chính: Khởi nghiệp quán cần văn hóa độc đáo để khác biệt (như dịch vụ thân thiện hoặc menu sáng tạo), đội mới dễ xây dựng điều đó hơn nhóm cũ có “hành lý” sẵn.

Mẹo Thực Hiện Hiệu Quả

• Đánh Giá Nhu Cầu: Liệt kê kỹ năng core: Bếp (nấu nướng), front (phục vụ), back (quản lý kho). Ưu tiên fit văn hóa qua phỏng vấn nhóm cho đội mới.
• Tuyển Linh Hoạt: Bắt đầu với part-time hoặc freelancer (qua Indeed hoặc VietnamWorks) để test, chuyển full-time nếu hợp. Đối với nhóm sẵn, ký NDA và trial shift 1 tuần.
• Xây Văn Hóa: Dù cách nào, tổ chức team building đầu tiên (như nấu ăn chung) để gel team. Đặt quy tắc rõ: Giờ làm, thưởng phạt dựa trên KPI khách hàng hài lòng.
• Quản Lý Chi Phí: Đội mới: Đào tạo nội bộ miễn phí qua video YouTube F&B. Nhóm sẵn: Đàm phán lương gói để giảm 10-20%.
• Pháp Lý Và Đào Tạo: Kiểm tra lý lịch, ký hợp đồng lao động chuẩn (theo Bộ Luật Lao Động). Đào tạo VSATTP bắt buộc cho cả hai cách.
• Theo Dõi: Sau 1 tháng, khảo sát sự hài lòng để điều chỉnh – fire fast nếu không fit.

Thách Thức Phổ Biến Và Cách Khắc Phục

• Xung Đột Nội Bộ: Khắc phục bằng họp hàng tuần và founder làm trung gian.
• Di Biến Động Lao Động: Xây đội mới với hợp đồng thử việc; nhóm sẵn với bonus giữ chân.
• Thiếu Kinh Nghiệm: Kết hợp cả hai: Core từ nhóm sẵn, bổ sung cá nhân mới để đa dạng.
• Ngân Sách: Sử dụng equity hoặc chia sẻ lợi nhuận cho đội mới để thu hút.

Kết Luận: Chọn Lựa Phù Hợp Để Quán Thành Công

Quán khởi nghiệp nên xây dựng đội ngũ mới để kiểm soát vision và văn hóa, đảm bảo sự gắn kết lâu dài, trừ khi cần tốc độ thì tìm nhóm có sẵn. Quyết định này sẽ định hình hành trình từ mở cửa đến scale chuỗi. Hãy bắt đầu bằng việc viết JD rõ ràng và phỏng vấn dựa trên giá trị quán – đội ngũ mạnh sẽ biến ý tưởng thành địa điểm yêu thích của khách, mang lại doanh thu bền vững.