I. Tác giả
1. Tiểu sử
– Hemingway (1899 – 1961) là một nhà văn Mỹ nổi tiếng, sinh ra trong một gia đình trí thức tại Oak Park, một vùng ngoại ô của Chicago.
– Sau khi tốt nghiệp trung học, ông làm phóng viên cho tờ báo Kansas City Star.
– Năm 1918, ông gia nhập quân y Hội chữ thập đỏ trong Thế chiến I, trên chiến trường Italia ông bị thương và được chuyển về Hoa Kỳ.
– Sau chiến tranh, ông quay trở lại công việc tại tòa báo nhưng không hòa nhập được với xã hội đương thời nên ông tìm bình yên trong men rượu.
– Năm 1921, ông sang Pháp, vừa làm báo vừa sáng tác văn chương.
2. Sự nghiệp văn học
a. Quan điểm sáng tác
– Dù viết về đề tài nào ông cũng nhằm mục đích: “Viết một áng văn xuôi đơn giản và trung thực về con người”.
– Ông là người đề ra nguyên lý tảng băng trôi: chỉ nói ra phần nhìn thấy của sự việc, còn phần lớn ẩn dưới nước phải để cho người đọc tự hiểu.
b. Tác phẩm chính
Ông để lại di sản văn học đồ sồ, gồm các tác phẩm tiêu biểu như: Mặt trời vẫn mọc (1926), Giã từ vũ khí (1929), Chuông nguyện hồn ai (1940), Vườn địa đàng (1986), Ông già và biển cả (1952),…
3. Vị trí và tầm ảnh hưởng
Hemingway là nhà văn Mỹ nổi tiếng thế kỉ XX, người góp phần đổi mới lối viết truyện, tiểu thuyết của nhiều nhà văn trên thế giới. Năm 1954, ông được trao giải thưởng Nobel về văn học.
II. Tác phẩm
1. Tóm tắt
Xan-ti-a-gô – ông lão đánh cá người Cu-Ba, sống cô độc và nghèo khổ trong túp lều cạnh bờ biển ngoại ô La-ha-ba-na. Vận đen đang bám riết lấy ông khi suốt tám mươi tư ngày không bắt được con cá nào ra hồn. Những người xung quanh chẳng còn tin vào cơ may của Xan-ti-a-gô, còn cậu bé Ma-nô-lin cũng bị cấm không được giao du với lão nữa. Ông quyết định ra khơi xa một mình, ông đến vùng nguy hiểm nhưng nhiều cá lớn. Một con cá kiếm khổng lồ mắc câu và ông lão bắt đầu cuộc săn đuổi con cá trong ba ngày liền. Đó là con cá kiếm lớn nhất và đẹp nhất ông từng thấy trong đời. Suốt mấy ngày, Xan-ti-a-gô tìm mọi cách để bám trụ và giữ con cá cho kì được. Cuối cùng, lão cũng cắm được mũi lao vào tim con cá và chinh phục được nó. Xan-ti-a-gô phấn chấn nghĩ đến những gì mà chiến lợi phẩm này mang lại khi trở về.
Ông già và biển cả là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của nhà văn Mỹ Ernest Hemingway. Tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1952 và đã giúp Hemingway đoạt giải Nobel văn học năm 1954. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích, bố cục, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm.
Dàn ý phân tích:
– Bố cục: Tác phẩm gồm 5 chương, mỗi chương là một ngày trong cuộc đời của ông già Santiago, một ngư dân già cô đơn và nghèo khổ. Chương đầu tiên giới thiệu nhân vật và bối cảnh, chương hai và ba miêu tả cuộc chiến tranh giành con cá khổng lồ của ông già, chương bốn kể về sự trở về của ông già với chiếc xác cá bị cá mập tấn công, và chương cuối cùng là kết thúc của câu chuyện.
– Giá trị nội dung: Tác phẩm là một biểu tượng cho sự kiên cường, can đảm và hy sinh của con người trước những thử thách của số phận. Ông già Santiago không chỉ đại diện cho người lao động mà còn là hình ảnh của người nghệ sĩ, người luôn theo đuổi ước mơ và khát vọng của mình. Con cá khổng lồ là mục tiêu cao quý mà ông già phải vượt qua nhiều khó khăn để đạt được, nhưng cũng là nguồn gốc của sự thất bại và đau khổ của ông già khi bị mất đi. Câu chuyện cho thấy sự đối lập giữa sự sống và cái chết, giữa sự thành công và thất bại, giữa sự tôn trọng và khinh miệt, giữa sự yêu thương và ghét bỏ.
– Giá trị nghệ thuật: Tác phẩm được viết bằng phong cách đơn giản, gọn gàng nhưng rất giàu hình ảnh và biểu tượng. Hemingway sử dụng kỹ thuật luồng ý thức để thể hiện suy nghĩ và cảm xúc của ông già trong suốt cuộc chiến tranh với con cá. Ngôn ngữ của tác phẩm là sự kết hợp giữa tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, phản ánh bối cảnh xã hội và văn hóa của Cuba, nơi Hemingway đã sống và viết tác phẩm. Tác phẩm cũng có nhiều ẩn dụ về các câu chuyện cổ điển như Don Quixote, Moby-Dick hay Kinh Thánh.
– Hoàn cảnh sáng tác, ra đời: Tác phẩm được Hemingway viết trong khoảng thời gian từ năm 1948 đến năm 1951, khi ông đã 50 tuổi và đang gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống và sự nghiệp. Ông đã lấy cảm hứng từ những trải nghiệm của mình khi đi câu cá ở biển Caribe và từ một sự kiện có thật về một ngư dân Cuba đã bắt được một con cá khổng lồ nhưng bị cá mập cướp mất. Tác phẩm đã được đón nhận nhiệt liệt bởi cả giới phê bình và độc giả, và được coi là một kiệt tác của văn học thế kỷ 20.