bạn đang đọc bài viết của tôi về tác giả Lưu Quang Vũ và tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt. Đây là một bài viết dạng blog chuyên nghiệp, dài và sử dụng các từ khóa sau:
1. Tiểu sử
– Lưu Quang Vũ (1948 – 1988), ông sinh ra ở Phú Thọ, là con trai của nhà viết kịch Lưu Quang Thuận.
– Là một con người tài năng đa dạng nhưng gặp nhiều bất hạnh.
– Ông đã mất trong một vụ tai nạn giao thông khi sự nghiệp đang nở rộ.
2. Sự nghiệp văn học
a. Tác phẩm chính
Hồn Trương Ba, da hàng thịt; Hương cây; Tôi và chúng ta; Sống mãi tuổi 17; Nàng Sita; Ngọc Hân công chúa,….
b. Phong cách nghệ thuật
Kịch của Lưu Quang Vũ mang nhiều cách tân độc đáo; quan tâm thể hiện xung đột trong cách sống và quan niệm sống, bày tỏ khát vọng hoàn thiện nhân cách con người.
Sơ đồ tư duy – Tác giả Lưu Quang Vũ
II. Tác phẩm
1. Tóm tắt
Trương Ba – người làm vườn chất phác, hiền lành, rất mực yêu quý vợ con và cháu gái. Ông nổi tiếng là người chơi cờ giỏi và có lối sống thanh cao. Vì sự tắc trách của Nam Tào, Trương Ba đang khỏe mạnh bỗng chết một cách đột ngột. Tiên Đế Thích vì muốn có người đánh cờ với mình và muốn sửa sai cho Nam Tào nên hóa phép cho hồn Trương Ba nhập vào xác một anh hàng thịt mới chết. Hồn Trương Ba đau khổ đấu tranh với những ham muốn bản năng của thân xác hàng thịt. Sau một thời gian, chính hồn Trương Ba cũng phần nào bị tha hóa, gia đình Trương Ba trở nên ly tán, đau buồn. Trương Ba quyết định thắp nhang gọi Đế Thích lên để quyết định rời khỏi thân xác anh hàng thịt. Đế Thích tìm mọi cách khuyên ngăn và đưa ra giải pháp khác hấp dẫn hơn như cho Trương Ba nhập vào xác cu Tị đang hấp hối. Trương Ba xin cho cu Tị được sống và kiên quyết chọn cái chết và không nhập vào xác ai nữa bởi ông không muốn “bên trong một đằng bên ngoài một nẻo”.
2. Tìm hiểu chung
a. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
– Vận dụng sáng tạo tích truyện dân gian để xây dựng tình huống kịch độc đáo và gửi gắm vấn đề nhức nhối của cuộc sống hiện đại.
– Viết năm 1981, công diễn lần đầu năm 1984 và gặt hái được thành công lớn.
– Đoạn trích thuộc cảnh VII và đoạn kết của vở kịch.
b. Bố cục
– Phần 1 (từ đầu đến “Vợ Trương Ba bước vào”): Cuộc đối thoại giữa Trương Ba và Đế Thích, thể hiện sự đấu tranh của Trương Ba với thân xác hàng thịt và quyết tâm của ông chọn cái chết.
– Phần 2 (từ “Vợ Trương Ba bước vào” đến hết): Cuộc đối thoại giữa Trương Ba, Đế Thích và vợ Trương Ba, thể hiện sự yêu thương, trân trọng và hy sinh của Trương Ba cho gia đình và cuộc sống.
3. Tìm hiểu chi tiết
a. Nhân vật
– Trương Ba: người làm vườn chất phác, hiền lành, yêu quý vợ con, cháu gái; chơi cờ giỏi, có lối sống thanh cao; đấu tranh với thân xác hàng thịt; quyết tâm chọn cái chết để giữ được nhân cách và bản sắc của mình.
– Đế Thích: tiên đế ham chơi cờ, có quyền năng hóa phép; gây ra cái chết của Trương Ba; muốn có người đánh cờ với mình; không hiểu được tâm lý và tình cảm của người sống; cố gắng khuyên ngăn Trương Ba chọn cái chết.
– Vợ Trương Ba: người phụ nữ hiền dịu, yêu chồng, con; khổ sở khi chồng bị nhập xác hàng thịt; mong muốn được gặp lại chồng một lần cuối.
b. Ngôn ngữ
– Sử dụng tiếng Việt hiện đại, dễ hiểu, gần gũi.
– Có sự pha trộn giữa ngôn ngữ dân gian và ngôn ngữ hiện đại, tạo nên sự hài hước và lãng mạn.
– Có sử dụng các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh, nói quá, nói trái để tăng tính sinh động và biểu cảm.
4. Ý nghĩa
– Tôn vinh nhân cách con người, khát vọng hoàn thiện bản thân.
– Phê phán sự tha hóa của cuộc sống hiện đại, sự mất đi những giá trị truyền thống.
– Khơi gợi lòng yêu thương gia đình, quý trọng cuộc sống.
Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một vở kịch nổi tiếng của nhà văn Lưu Quang Vũ, được viết vào năm 1986. Vở kịch xoay quanh câu chuyện của Trương Ba, một người đàn ông có hai linh hồn: một linh hồn thuộc về thể xác, một linh hồn thuộc về tâm hồn. Trong cuộc sống, Trương Ba phải đối mặt với nhiều khó khăn và thử thách, từ sự bất công của xã hội, sự áp bức của gia đình, cho đến sự lôi kéo của những cám dỗ dung tục. Trong quá trình đó, hai linh hồn của anh không ngừng tranh giành nhau, khiến anh phải chịu đựng nhiều đau khổ và mâu thuẫn.
Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt có giá trị nội dung và nghệ thuật cao. Về nội dung, Lưu Quang Vũ đã gửi tới người đọc thông điệp: Cuộc sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên với sự hài hòa giữa thể xác và tâm hồn. Con người phải luôn luôn biết đấu tranh với những nghịch cảnh của chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quý. Đây là một thông điệp sâu sắc và mang tính nhân văn, phản ánh tâm lý và tư tưởng của con người trong thời kỳ đổi mới.
Về nghệ thuật, Lưu Quang Vũ đã xây dựng tình huống, xung đột kịch độc đáo, hấp dẫn. Đối thoại kịch đậm chất triết lý, giàu kịch tính, tạo nên chiều sâu ý nghĩa cho vở kịch. Hành động kịch của nhân vật phù hợp với tính cách, hoàn cảnh, góp phần thúc đẩy tình huống, xung đột kịch phát triển. Nghệ thuật độc thoại nội tâm giúp nhân vật bộc lộ tính cách và quan niệm về lẽ sống đúng đắn. Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt là một kiệt tác của nền kịch Việt Nam hiện đại.
Phân tích hồn Trương Ba, da hàng thịt học sinh giỏi
Lưu Quang Vũ là một tài năng đa tài của nền nghệ thuật Việt Nam từ các thế kỉ trước. Bằng tài năng của mình ông đã để lại cho đời nhiều tác phẩm hay và ý nghĩa như Tôi và chúng ta; Sống mãi tuổi 17; Nàng Sita; Ngọc Hân công chúa,… Trong đó, Hồn Trương Ba, da hàng thịt được xem là một trong những vở kịch đặc sắc nhất của Lưu Quang Vũ. Vở kịch chính là một bài ca về vẻ đẹp tâm hồn người lao động trong cuộc đấu tranh chống lại sự giả tạo, dung tục và khát vọng hoàn thiện nhân cách.
Vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” được Lưu Quang Vũ viết vào năm 1981, công diễn lần đầu năm 1984 và nhiều lần trên sân khấu cả trong và ngoài nước.Vở kịch được gợi dẫn từ một cốt truyện dân gian, thực chất là sự cải biên một truyện cười dân gian. Trong khi tác giả dân gian chỉ tạo ra một tình huống oái oăm nhằm gây tiếng cười phê phán thì Lưu Quang Vũ đã biến nó thành một tấn bi kịch – bi kịch tâm lí. Đoạn trích phân tích thuộc cảnh VII và đoạn kết của vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”.
Đến cảnh VII của vở kịch thì xung đột giữa hồn và xác đã được đẩy lên đỉnh điểm, nút thắt được siết chặt đến cao độ và cũng là lúc ta thấu hiểu tấn bi kịch mang tên: “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”. Đầu tiên là bi kịch sống nhờ, sống gửi, tồn tại trái với lẽ tự nhiên của hồn Trương Ba. Bi kịch ấy được thể hiện rõ qua màn đối thoại giữa hồn Trương Ba đã tách khỏi xác anh hàng thịt, còn “thân xác bằng thịt vẫn ngồi nguyên trên chõng và lúc này chỉ còn là thân xác”. Hồn Trương Ba nhân hậu, trong sáng và thanh cao lại đặt trong thân xác của một anh hàng thịt phàm tục, thô lỗ, đầy sức mạnh bản năng tục tằn. Lúc nào hắn cũng chỉ nghĩ đến mấy “cái món tiết canh, cổ hũ, khấu đuôi…”. “Tôi chán cái chỗ ở không phải của tôi này lắm rồi”…
Cuộc tranh luận giữa hồn và xác diễn ra quyết liệt. Dường như có những lúc tiếng nói của xác thịt lấn át cả tiếng nói của linh hồn, đẩy linh hồn vào thế bị động và một mực phủ nhận lí lẽ của xác anh hàng thịt “lí lẽ của an”.