Rau Tàu Bay là rau gì? Có phải cây cải trời không? Nấu món gì ngon nhanh và chi tiết nhất?
Rau tàu bay, hay còn gọi với nhiều tên khác như rau đay biển, rau mồng tơi biển, không phải là cây cải trời. Mặc dù cùng thuộc họ rau ăn lá, nhưng hai loại rau này có sự khác biệt đáng kể về hình thái, đặc điểm sinh trưởng và cả giá trị dinh dưỡng. Sự nhầm lẫn này có thể xuất phát từ hình dáng lá của một số loại rau tàu bay, tương đối giống với một số loại cải trời nhất định, nhưng nhìn kỹ sẽ thấy nhiều điểm khác biệt.
1. Rau Tàu Bay (Ipomoea pes-caprae):
Thuộc họ:Bìm bìm (Convolvulaceae)
Đặc điểm:Là loại cây thân thảo, bò lan trên mặt đất, có khả năng chịu mặn rất tốt. Thường mọc tự nhiên trên các bãi biển, đồi cát ven biển. Thân cây có màu xanh lục, mọng nước, mọc lan rộng thành từng đám lớn. Lá rau tàu bay mập mạp, hình tim hoặc hình thận, mọc đối, không có lông, mặt lá nhẵn, màu xanh đậm. Hoa của cây thường có màu tím hoặc hồng nhạt, hình phễu, nở vào buổi sáng và tàn vào chiều. Rễ cây thường phình to, mọng nước, có tác dụng tích trữ nước.
Phân bố:Phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam.
Thành phần dinh dưỡng:Rau tàu bay giàu vitamin A, C, sắt và các chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, hàm lượng dinh dưỡng cụ thể phụ thuộc vào điều kiện sinh trưởng và thời điểm thu hoạch.
Công dụng:Ngoài việc được sử dụng làm rau ăn, rau tàu bay còn được dùng trong y học dân gian để chữa trị một số bệnh như viêm da, nhiễm trùng, đau mắt đỏ… Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiệu quả điều trị chưa được chứng minh khoa học đầy đủ.
2. Cải Trời (Brassica juncea):
Thuộc họ:Cải (Brassicaceae)
Đặc điểm:Là loại cây thân thảo, có thể trồng được ở nhiều loại đất, chịu được lạnh tốt hơn rau tàu bay. Thân cây thẳng đứng hoặc hơi bò lan, tùy thuộc vào giống và điều kiện trồng. Lá cải trời thường có hình bầu dục hoặc hình mác, mép lá có thể nguyên hoặc khía răng cưa. Hoa cải trời thường có màu vàng, mọc thành chùm.
Phân bố:Cải trời được trồng rộng rãi trên khắp thế giới, ở nhiều vùng khí hậu khác nhau.
Thành phần dinh dưỡng:Cải trời giàu vitamin C, K, chất xơ và các khoáng chất khác.
Công dụng:Cải trời chủ yếu được sử dụng làm rau ăn, có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau.
Sự khác biệt rõ rệt giữa Rau Tàu Bay và Cải Trời:
| Đặc điểm | Rau Tàu Bay | Cải Trời |
|—|—|—|
| Họ thực vật| Bìm bìm (Convolvulaceae) | Cải (Brassicaceae) |
| Môi trường sống| Ven biển, bãi cát | Nhiều loại đất, chịu lạnh tốt hơn |
| Hình dạng lá| Hình tim hoặc hình thận, mập mạp | Hình bầu dục hoặc hình mác, mỏng hơn |
| Thân cây| Bò lan trên mặt đất | Thẳng đứng hoặc hơi bò lan |
| Khả năng chịu mặn| Rất tốt | Kém |
| Hoa| Màu tím hoặc hồng nhạt, hình phễu | Màu vàng, mọc thành chùm |
Món ăn ngon từ Rau Tàu Bay:
Rau tàu bay có vị hơi mặn, hơi ngọt, và có chút nhớt khi nấu chín. Vị này khá đặc biệt và không hợp khẩu vị với tất cả mọi người. Để chế biến món ăn ngon từ rau tàu bay, cần lưu ý khử bớt vị mặn và vị nhớt của rau. Dưới đây là một số gợi ý:
1. Canh Rau Tàu Bay Tôm/Cá:
Nguyên liệu:
200g rau tàu bay tươi, nhặt sạch, rửa kỹ. Lưu ý loại bỏ những lá già, úa hoặc bị sâu bệnh.
100g tôm tươi hoặc cá (cá lóc, cá nục…)
2 tép tỏi, băm nhỏ.
1 củ hành tím, băm nhỏ.
Gia vị: muối, đường, bột ngọt, tiêu, nước mắm.
Dầu ăn.
Cách làm:
1. Rau tàu bay rửa sạch, ngâm nước muối loãng khoảng 10 phút rồi vớt ra để ráo. Bạn có thể chần sơ qua rau trong nước sôi khoảng 30 giây để giảm bớt vị mặn và nhớt.
2. Tôm/cá làm sạch, ướp với chút muối, tiêu.
3. Phi thơm hành tím và tỏi trong chảo với dầu ăn.
4. Cho tôm/cá vào xào sơ qua cho săn.
5. Đổ nước vào nồi, đun sôi rồi cho rau tàu bay vào.
6. Nêm gia vị cho vừa ăn: nước mắm, muối, đường, bột ngọt. Nêm nếm sao cho canh có vị ngọt thanh, không quá mặn.
7. Đun thêm khoảng 5-7 phút cho rau chín mềm là được. Không nên đun quá lâu vì rau sẽ bị nát.
8. Múc canh ra tô, rắc thêm chút tiêu lên trên và thưởng thức.
2. Gỏi Rau Tàu Bay:
Nguyên liệu:
200g rau tàu bay tươi, nhặt sạch, rửa kỹ.
1/2 củ hành tây, thái mỏng.
1/2 quả dưa leo, thái lát mỏng.
1/2 chén đậu phộng rang giã nhỏ.
Gia vị: nước mắm, đường, chanh, tỏi, ớt.
Cách làm:
1. Rau tàu bay luộc sơ qua, vớt ra để ráo, cho vào nước đá lạnh để giữ màu xanh. Sau đó vắt bớt nước.
2. Trộn đều rau tàu bay với hành tây, dưa leo.
3. Pha nước chấm: 2 muỗng canh nước mắm, 1 muỗng canh đường, 1 muỗng canh nước cốt chanh, 1 tép tỏi băm, 1 trái ớt băm nhuyễn.
4. Trộn đều rau với nước chấm.
5. Rắc đậu phộng rang lên trên và thưởng thức. Món gỏi này nên ăn ngay sau khi chế biến để rau giòn ngon.
3. Rau Tàu Bay Xào Tỏi:
Nguyên liệu:
200g rau tàu bay tươi, nhặt sạch, rửa kỹ.
2 tép tỏi, băm nhỏ.
Gia vị: muối, đường, bột ngọt, tiêu, dầu ăn.
Cách làm:
1. Rau tàu bay rửa sạch, để ráo. Chần rau sơ qua với nước sôi khoảng 30 giây để giảm vị mặn và nhớt.
2. Phi thơm tỏi trong chảo với dầu ăn.
3. Cho rau tàu bay vào xào, nêm gia vị cho vừa ăn.
4. Xào khoảng 3-5 phút cho rau chín mềm là được. Không nên xào quá lâu.
5. Múc ra đĩa, rắc thêm chút tiêu và thưởng thức.
Lưu ý khi chế biến rau tàu bay:
Rửa sạch:Rau tàu bay thường mọc ở môi trường ven biển, nên cần rửa sạch kỹ lưỡng để loại bỏ cát, sạn và các tạp chất khác.
Khử vị mặn và nhớt:Có thể chần sơ rau qua nước sôi hoặc ngâm nước muối loãng để giảm bớt vị mặn và nhớt trước khi chế biến.
Không nấu quá lâu:Rau tàu bay dễ bị nát nếu nấu quá lâu. Nên nấu chín tới, giữ được độ giòn của rau.
Kết hợp với các nguyên liệu khác:Rau tàu bay có thể kết hợp với nhiều loại nguyên liệu khác nhau để tạo nên những món ăn ngon và hấp dẫn hơn, chẳng hạn như tôm, cá, thịt, các loại rau củ khác…
Kết luận:
Rau tàu bay và cải trời là hai loại rau hoàn toàn khác nhau. Rau tàu bay là loại rau đặc sản vùng biển, có hương vị và đặc điểm riêng biệt. Với cách chế biến phù hợp, rau tàu bay có thể trở thành nguyên liệu cho nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về rau tàu bay và cách chế biến nó thành những món ăn hấp dẫn. Tuy nhiên, hãy nhớ luôn chọn mua rau tươi, sạch và chế biến đúng cách để đảm bảo an toàn thực phẩm.