Thực vật và dược liệu là hai khái niệm có liên quan mật thiết đến nhau trong lĩnh vực y học. Thực vật là những sinh vật có tế bào thực vật, có khả năng quang hợp và sinh sản bằng hạt. Dược liệu là những phần của thực vật hoặc toàn cây có chứa các chất hoạt tính sinh học có tác dụng phòng bệnh, chữa bệnh hoặc cải thiện sức khỏe cho con người và động vật.
Nội dung học chi tiết về thực vật và dược liệu bao gồm các phần sau:
– Phần 1: Giới thiệu về thực vật và dược liệu, bao gồm định nghĩa, phân loại, nguồn gốc, cơ chế hoạt động, ứng dụng và tác dụng phụ của các loại dược liệu.
– Phần 2: Các nhóm dược liệu theo thành phần hoạt chất, bao gồm các nhóm alkaloid, glycosid, flavonoid, terpenoid, phenol, tanin, saponin, coumarin, steroid, anthraquinon và khác.
– Phần 3: Các nhóm dược liệu theo bộ phận thực vật, bao gồm các nhóm rễ, thân, lá, hoa, quả, hạt, vỏ và nhựa.
– Phần 4: Các nhóm dược liệu theo tác dụng lâm sàng, bao gồm các nhóm chống viêm, chống nhiễm trùng, giảm đau, an thần, kích thích thần kinh trung ương, hạ huyết áp, tăng huyết áp, điều hòa tim mạch, chống co thắt cơ trơn, giãn cơ trơn, chống dị ứng, chống ung thư, điều trị tiểu đường, điều hòa nội tiết tố, bổ gan mật, thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu tiêu thũng và khác.
– Phần 5: Các phương pháp thu hái, chế biến và bảo quản dược liệu, bao gồm các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dược liệu như thời điểm thu hái, phương pháp thu hái, cách sơ chế, cách sấy khô, cách lựa chọn và phân loại dược liệu.
– Phần 6: Các phương pháp phân tích và kiểm tra chất lượng dược liệu, bao gồm các phương pháp định tính và định lượng các thành phần hoạt chất trong dược liệu như sắc ký lớp mỏng (TLC), sắc ký khí (GC), sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC), quang phổ hấp thu nguyên tử (AAS), quang phổ hồng ngoại (IR), quang phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR) và khối phổ (MS).