Luật điện ảnh là một văn bản pháp lý quan trọng, quy định về hoạt động điện ảnh và truyền hình tại Việt Nam. Luật này có tác dụng thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp văn hóa mũi nhọn, bảo vệ quyền lợi của các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện ảnh và truyền hình, và góp phần nâng cao chất lượng văn hóa nghệ thuật của Nhân dân và hội nhập quốc tế.
Luật điện ảnh được Quốc hội ban hành lần đầu tiên vào năm 2006, sau đó được sửa đổi, bổ sung vào năm 2009 và năm 2022. Luật điện ảnh năm 2022 được Quốc hội khoá XV kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 15/6/2022, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2023 . Luật này có một số điểm mới so với các phiên bản trước, như sau:
– Mở rộng phạm vi quy định của Luật điện ảnh, bao gồm cả hoạt động truyền hình. Điều này nhằm thống nhất các quy định về sản xuất, phổ biến, lưu hành và xuất nhập khẩu các sản phẩm điện ảnh và truyền hình, cũng như quản lý nhà nước về lĩnh vực này.
– Bổ sung các khái niệm mới liên quan đến hoạt động điện ảnh và truyền hình, như phim tài liệu, phim hoạt hình, phim ngắn, phim truyền hình, kênh truyền hình, dịch vụ truyền hình, dịch vụ xem phim theo yêu cầu (video on demand), dịch vụ xem phim trực tuyến (streaming), dịch vụ xem phim qua mạng xã hội (social media), dịch vụ xem phim qua thiết bị di động (mobile), dịch vụ xem phim qua thiết bị thông minh (smart device), vv.
– Bổ sung các quy định về cơ chế khuyến khích hoạt động điện ảnh và truyền hình, như cơ chế tài trợ công khai (public funding), cơ chế tài trợ riêng tư (private funding), cơ chế tài trợ lai (hybrid funding), cơ chế miễn giảm thuế (tax exemption and reduction), cơ chế bảo hiểm (insurance), cơ chế bồi thường (compensation), vv.
– Bổ sung các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các tác giả và người tham gia hoạt động điện ảnh và truyền hình, như quyền tác giả (copyright), quyền biểu diễn (performance right), quyền sản xuất (production right), quyền phổ biến (distribution right), quyền xuất nhập khẩu (import and export right), vv.
– Bổ sung các quy định về kiểm duyệt và xếp loại phim, nhằm đảm bảo tính phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa, lịch sử và chủ quyền của Việt Nam, cũng như phù hợp với độ tuổi và nhu cầu của khán giả. Luật điện ảnh năm 2022 quy định rằng các phim được sản xuất, phổ biến, lưu hành và xuất nhập khẩu tại Việt Nam phải được kiểm duyệt bởi cơ quan có thẩm quyền, và được xếp loại theo các nhóm độ tuổi, như P (phổ biến), C13 (cấm khán giả dưới 13 tuổi), C16 (cấm khán giả dưới 16 tuổi), C18 (cấm khán giả dưới 18 tuổi) và NC18 (chỉ dành cho khán giả từ 18 tuổi trở lên).
– Bổ sung các quy định về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện ảnh và truyền hình, như trách nhiệm về chất lượng sản phẩm, trách nhiệm về bảo mật thông tin, trách nhiệm về bảo vệ môi trường, trách nhiệm về phòng chống cháy nổ, trách nhiệm về bảo đảm an toàn cho người tham gia sản xuất và khán giả, vv.
– Bổ sung các quy định về xử lý vi phạm trong hoạt động điện ảnh và truyền hình, như xử lý hành chính (administrative sanction), xử lý hình sự (criminal sanction), xử lý dân sự (civil sanction), xử lý kỷ luật (disciplinary sanction), vv.
Luật điện ảnh năm 2022 là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về điện ảnh và truyền hình tại Việt Nam. Luật này không chỉ góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này, mà còn góp phần nâng cao chất lượng và đa dạng hóa các sản phẩm điện ảnh và truyền hình, phục vụ nhu cầu giải trí và hưởng thụ văn hóa nghệ thuật của Nhân dân. Luật này cũng là một cơ sở để Việt Nam tham gia hợp tác quốc tế trong lĩnh vực điện ảnh và truyền hình, góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới.