Vi sinh ứng dụng là một lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng các vi sinh vật trong các ngành công nghiệp, nông nghiệp, y tế, môi trường và sinh học. Vi sinh ứng dụng có thể giải quyết nhiều vấn đề thực tiễn như sản xuất kháng sinh, vaccine, enzyme, sinh khí, xử lý nước thải, phân hủy chất ô nhiễm, cải tạo đất, bảo quản thực phẩm, chế biến thực phẩm và nhiều ứng dụng khác.
Thực hành vi sinh ứng dụng là một môn học quan trọng trong chương trình đào tạo các ngành liên quan đến vi sinh vật như công nghệ sinh học, công nghệ thực phẩm, y học, dược học và môi trường. Thực hành vi sinh ứng dụng giúp sinh viên nắm vững các kỹ năng cơ bản và nâng cao trong việc nuôi cấy, phân lập, nhận dạng, định tính và định lượng các vi sinh vật; thực hiện các phản ứng sinh hóa và phân tử liên quan đến vi sinh vật; áp dụng các vi sinh vật trong các quá trình công nghệ và môi trường.
Chương trình học chi tiết của môn thực hành vi sinh ứng dụng bao gồm các nội dung sau:
– Giới thiệu về phòng thí nghiệm vi sinh vật: cấu tạo, thiết bị, nguyên tắc an toàn và vệ sinh.
– Các phương pháp nuôi cấy vi sinh vật: chọn lựa và chuẩn bị môi trường nuôi cấy; chuyển giao và bảo quản vi sinh vật; kiểm tra độ tinh khiết và tính chất của vi sinh vật.
– Các phương pháp phân lập và nhận dạng vi sinh vật: phương pháp pha loãng; phương pháp chọn lọc; phương pháp sàng lọc; phương pháp so sánh đặc tính hình thái, màu sắc, kích thước và tỉ lệ của vi sinh vật; phương pháp sử dụng các chỉ thị sinh hóa và phân tử.
– Các phương pháp định tính và định lượng vi sinh vật: phương pháp đếm số theo thể tích; phương pháp đếm số theo trọng lượng; phương pháp đếm số theo diện tích; phương pháp đếm số theo quang học; phương pháp đếm số theo điện tử.
– Các ứng dụng của vi sinh vật trong công nghệ: sản xuất kháng sinh, enzyme, vitamin, axit amin, ethanol, axit lactic và các chất hữu cơ khác; sản xuất vaccine và kit xét nghiệm; sản xuất transgen và GMO.
– Các ứng dụng của vi sinh vật trong môi trường: xử lý nước thải công nghiệp và sinh hoạt; xử lý chất thải rắn; xử lý khí thải; cải tạo đất ô nhiễm; biến đổi khí hậu.
Môn thực hành vi sinh ứng dụng không chỉ cung cấp cho sinh viên các kiến thức lý thuyết mà còn giúp sinh viên phát triển các kỹ năng thực hành, phân tích, tổng hợp và đánh giá các kết quả thực nghiệm. Môn học cũng góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm, sáng tạo và hợp tác của sinh viên trong quá trình học tập và nghiên cứu.