Luật thương mại quốc tế là một lĩnh vực pháp lý rộng lớn và phức tạp, bao gồm các quy định, nguyên tắc và thỏa thuận về các hoạt động kinh doanh, thương mại và đầu tư giữa các quốc gia và khu vực. Luật thương mại quốc tế có ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác nhau, như luật hải quân, luật thuế, luật sở hữu trí tuệ, luật lao động, luật môi trường và luật nhân quyền.
Mục tiêu của luật thương mại quốc tế là tạo ra một khuôn khổ pháp lý công bằng và minh bạch cho các bên tham gia vào các giao dịch quốc tế, nhằm thúc đẩy sự hợp tác, phát triển và hòa bình. Luật thương mại quốc tế cũng có vai trò giải quyết các tranh chấp và xung đột có thể phát sinh trong quá trình thương mại quốc tế.
Luật thương mại quốc tế được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm:
– Các hiệp định song phương hoặc đa phương giữa các quốc gia hoặc khu vực, như Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hay Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA).
– Các tổ chức quốc tế có liên quan đến thương mại quốc tế, như Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Ngân hàng Thế giới (WB) hay Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
– Các nguyên tắc và thói quen phổ biến trong thương mại quốc tế, như nguyên tắc lex mercatoria, nguyên tắc most favoured nation (MFN) hay nguyên tắc national treatment (NT).
– Các văn bản pháp lý do các tổ chức phi chính phủ hoặc các hiệp hội chuyên ngành soạn thảo, như Các điều kiện giao hàng quốc tế (INCOTERMS), Các điều khoản thanh toán quốc tế (UCP) hay Công ước Liên hợp quốc về hợp đồng bán hàng hàng hóa quốc tế (CISG).
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các khái niệm cơ bản, các nguồn pháp luật, các tổ chức quốc tế và các vấn đề nổi bật của luật thương mại quốc tế. Chúng ta cũng sẽ xem xét vai trò của Việt Nam trong hệ thống luật thương mại quốc tế hiện nay và những thách thức cũng như cơ hội cho Việt Nam trong thời gian tới.