1.Vài nét về tác giả Kim Lân
Kim Lân là một nhà văn nổi tiếng trong dòng văn học trước Cách mạng Tháng Tám. Ông sinh năm 1920 tại Tân Hồng, Từ Sơn, Bắc Ninh, với tên thật là Nguyễn Văn Tài. Ông chỉ học được tiểu học do hoàn cảnh gia đình khó khăn, sau đó ông làm nghề thợ sơn guốc và khắc tranh bình phong. Tuy nhiên, ông luôn có niềm đam mê viết văn và đã sáng tác nhiều tác phẩm đáng nhớ.
2.Tác phẩm Vợ Nhặt Kim Lân
Kim Lân không chỉ là nhà văn mà còn là một diễn viên tài năng trong nhiều bộ phim Việt Nam cũ. Ông đã thể hiện vai diễn lão Hạc trong phim “Làng Vũ Đại ngày ấy” một cách xuất sắc và để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng khán giả. Ông cũng đã tham gia vào hoạt động văn hóa cứu quốc từ năm 1944 và cống hiến cho sự nghiệp kháng chiến và Cách mạng.
Kim Lân viết về cuộc sống nông thôn và người nông dân với một cái nhìn sâu sắc và chân thực. Ông dùng ngôn ngữ giàu chất liệu và mang đậm màu sắc quê hương Bắc Bộ để miêu tả tâm lý nhân vật và phong tục làng quê. Ông được coi là một nhà văn có biệt tài trong việc kể chuyện.
3.Sơ lược về tác phẩm “Vợ nhặt”
“Vợ nhặt” là một truyện ngắn của Kim Lân, được viết lại vào năm 1954, khi hòa bình lập lại ở miền Bắc. Trước đó, ông đã viết một tiểu thuyết có tên “Xóm ngụ cư” ngay sau Cách mạng Tháng Tám nhưng không hoàn thành. Truyện ngắn này được in trong tập “Con chó xấu xí” xuất bản năm 1962.
4. phân tích bài vợ nhặt
Truyện kể về chuyện tình của Tràng và Thị Nở, hai người gặp nhau trong hoàn cảnh khó khăn và đau thương. Tràng là một thanh niên trí thức, bị quân Pháp bắt đi lao động cưỡng bức ở Đông Dương. Thị Nở là một cô gái xấu xí, bị cha mẹ bán cho chủ quán rượu để trả nợ. Tràng đã nhặt Thị Nở về làm vợ sau khi thoát khỏi trại lao động, nhưng cuộc sống của họ không được hạnh phúc do sự khác biệt về ngoại hình và tâm hồn.
Truyện ngắn có bố cục gồm 4 phần:
– Phần 1 (từ đầu truyện đến “tự đắc với mình”): giới thiệu nhân vật Tràng và cảnh Tràng đưa Thị Nở về nhà.
– Phần 2 (từ “tự đắc với mình” đến “đẩy xe bò về”): kể lại quá trình gặp gỡ và lấy nhau của Tràng và Thị Nở.
– Phần 3 (từ “đẩy xe bò về” đến “đi tìm chỗ khác”): miêu tả cuộc sống khổ cực và bất hòa của Tràng và Thị Nở.
– Phần 4 (từ “đi tìm chỗ khác” đến hết truyện): kết thúc bi thảm của Tràng và Thị Nở.
Truyện ngắn “Vợ nhặt” là một tác phẩm nghệ thuật cao, phản ánh một khía cạnh của xã hội Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám. Truyện cũng là một bức tranh tâm lý sâu sắc về tình yêu, lòng nhân ái và sự hy sinh của người nông dân.
5.Ý nghĩa nhan đề và tình huống truyện “Vợ nhặt”
– Ý nghĩa nhan đề tác phẩm
Nhan đề “Vợ nhặt” gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc bởi sự phản nghịch giữa hai từ.
Vợ: là người bạn đời, người gắn bó với chồng trong cuộc sống. Người vợ thường được coi là người quan trọng nhất trong gia đình, người có vai trò chăm sóc, nuôi dưỡng và yêu thương chồng con.
Nhặt: là hành động lấy một vật gì đó không có chủ, không có giá trị hoặc bị bỏ rơi. Nhặt thường mang ý nghĩa tiêu cực, thể hiện sự khinh miệt, coi thường hay xem nhẹ.
Sự kết hợp giữa hai từ này tạo ra một ý nghĩa trái ngược, biểu hiện sự thương cảm và lên án của tác giả đối với hoàn cảnh của nhân vật Tràng và người vợ của anh. Nhan đề cũng phản ánh tình trạng xã hội lúc bấy giờ, khi mà con người bị đánh mất phẩm giá và nhân phẩm trong cuộc chiến tranh và nạn đói.
– Phân tích tình huống truyện
Truyện bắt đầu bằng việc Tràng – một thanh niên xấu xí, ốm yếu, sống trong cảnh nghèo khổ ở xóm ngụ cư – được một người bạn giới thiệu cho một cô gái làm vợ. Cô gái này không hề biết gì về Tràng, cũng không quan tâm đến anh, chỉ biết rằng anh có thể cho cô ăn no. Cô gái theo Tràng về nhà mà không hỏi han gì, không có sự rung động hay yêu thương nào.
Đây là một tình huống khó tin và lạ lùng, khiến cho người đọc cảm thấy bất ngờ và tò mò. Tác giả muốn dẫn dắt người đọc vào câu chuyện, để khám phá những điều bí ẩn và thú vị sau đó. Tình huống này cũng phản ánh sự thật phũ phàng của cuộc sống lúc ấy, khi mà con người chỉ sống để sinh tồn, không còn quan tâm đến tình cảm hay hạnh phúc.
Vẻ đẹp của nhân vật Tràng trong phân tích bài Vợ nhặt
Trong tác phẩm Vợ nhặt của nhà văn Kim Lân, nhân vật Tràng được khắc họa một cách sinh động và đầy sức sống. Anh là một người nông dân chân chất, hiền lành và chất phác, luôn biết yêu thương và chăm sóc cho người vợ nhặt được trên đường. Qua các chi tiết miêu tả về hình dáng bên ngoài, diễn biến tâm lý và hoàn cảnh sống của anh, ta có thể thấy được vẻ đẹp nội tâm của một con người đơn sơ mà cao thượng.
– Hình dáng bên ngoài
Tràng xuất thân trong một gia đình nghèo chỉ có hai mẹ con sống cùng nhau tại xóm ngụ cư. Công việc chính của anh là làm nghề kéo xe thuê. Ngoại hình của anh được nhà văn Kim Lân miêu tả “dáng người thô kệch, cười khềnh khệch”, “lưng như con gấu”, “quai hàm bạnh ra”. Mọi miêu tả về anh đều nổi bật xấu xí không ưa nhìn. Tuy nhiên, chính sự xấu xí ấy lại làm nổi bật lên tính cách hiền lành và thật thà của anh. Anh không có gì để tự hào về bản thân, nhưng cũng không tự ti hay khép kín. Anh luôn cởi mở và vui vẻ với mọi người, không ngại giao tiếp hay giúp đỡ.
– Diễn biến tâm lý
a, Cuộc gặp gỡ định mệnh dẫn đến quyết định nhặt vợ
Lần đầu gặp mặt: anh chỉ bông đùa vài câu chứ không có tình ý đối với cô gái cùng mình đẩy xe bò.
Lần thứ 2:
+ Bị cô gái mắng nhưng Tràng lại toe toét miệng cười rồi mời “thị” đi ăn dù anh cũng nghèo.
=> Một hành động vô cùng tốt bụng lại chân chất của người nông dân hiền lành, thân thiện.
+ Khi cô gái quyết định theo anh về nhà khắc họa rõ tâm lý của người đàn ông. Lúc đầu Tràng có chút “chợn nghĩ” nhưng nhanh chóng khát vọng hạnh phúc lấn chiếm. Tình yêu thương của anh trỗi dậy khiến Tràng tặc lưỡi: “chậc kệ”.
+ Tràng dẫn “thị” lên chợ để mua đồ cá nhân.
=> Đây là một hành động rất đàn ông của anh thể hiện sự nghiêm túc và chu đáo. Dù cho nghèo khó nhưng luôn có trách nhiệm với quyết định của bản thân mình.
b, Trên đoạn đường về nhà
Sự vui sướng thể hiện qua các chi tiết “vẻ mặt có cái gì đó phớn phở”, “hắn vừa đi vừa tủm tỉm cười nụ một mình”, “mắt sáng lên lấp lánh”, “cái mặt vênh lên tự đắc”.
=> Có thể thấy niềm hạnh phúc thể hiện rõ ở khuôn mặt. Chính sự xuất hiện của tình yêu mới chớm khiến trái tim nghèo thổn thức.
Tràng đã tìm mua dầu về khiến căn nhà tối tăm bao lâu nay trở lên sáng sủa lạ thường.
=> Có lẽ tình yêu, niềm vui có vợ đã khiến cho anh hào phóng một cách lạ thường. Tưởng như giây phút ấy anh đã quên hết đi bao nhọc nhằn cũng như mệt mỏi của cuộc đời.
c, Trên đoạn đường về nhà diễn biến tâm lý nhân vật thay đổi liên tục
Trong suốt quãng đường dài từ chợ đến nhà, Tràng luôn âu yếm và quan tâm đến người vợ mới cưới. Anh không ngừng nói chuyện, kể chuyện, hỏi han và giải thích cho cô gái biết về cuộc sống của anh. Anh cũng không quên giới thiệu cho cô gái biết về những người hàng xóm, bạn bè và người thân của anh. Anh muốn cô gái cảm thấy gần gũi và thoải mái khi sống trong gia đình mới. Anh cũng muốn cho cô gái biết rằng anh không phải là một người đàn ông bạc tình hay vô trách nhiệm. Anh sẽ luôn yêu thương và bảo vệ cho cô gái dù cho hoàn cảnh có khó khăn đến đâu.
Nhân vật Thị trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân là một hình ảnh đặc sắc của người phụ nữ nông thôn Việt Nam thời bao cấp. Cô là một người con gái nghèo khổ, bị đói khổ biến dạng cả về thể xác lẫn tinh thần. Tuy nhiên, cô cũng có những nét đẹp riêng của mình, như sự hồn nhiên, chân thành và biết quý trọng tình yêu. Bài viết sau đây sẽ phân tích nhân vật Thị qua ba khía cạnh: hình dáng bên ngoài và lai lịch, diễn biến tâm lý và vai trò trong truyện.
– Hình dáng bên ngoài và lai lịch
Thị là một cô gái nghèo khổ, không có cha mẹ, sống lang thang ở bến phà. Cô có khuôn mặt lưỡi cày xám xịt, quần áo rách như tổ đỉa, cái nón cà tàng che nửa khuôn mặt, ngực gầy xẹp lép nhô lên. Những chi tiết này khắc họa sự chao chát, chỏng lỏn, cong cớn của Thị do đói khổ và lao động vất vả. Cô không có tuổi thơ, không có giáo dục, không có niềm vui. Cô chỉ biết ăn để sống, ăn thật nhá, sà xuống ăn một chặp bốn bát bánh đúc, ăn xong cầm đũa quẹt dọc ngang miệng. Những hành động này thể hiện cái đói khổ đã biến dạng ngoại hình con người và biến chất cả tính cách cũng như tâm hồn của Thị. Cô trở nên vô duyên, sưng sỉa, không biết xấu hổ.
– Diễn biến tâm lý nhân vật
Cuộc sống của Thị thay đổi khi cô gặp Tràng – một thanh niên làm công cho bà Tứ. Tràng là người đã mang lại cho Thị một tia hy vọng và niềm tin vào cuộc sống.
a) Cuộc gặp tình cờ với Tràng
Nghe thấy câu hò vui tai của Tràng, Thị cùng lao đến giúp đỡ như quen biết lâu ngày. Điều này đã thể hiện sự hồn nhiên và thiện chí của Thị dù sống trong hoàn cảnh khốn khó. Được mời ăn đã lập tức sà xuống, mắt long lanh “ăn một chặp bốn bát bánh đúc”. Lúc Tràng ngỏ ý bông đùa “đằng ấy có về với tớ … cùng về”. Thị đã nghĩ là lời thật rồi đồng ý đi theo mà chẳng mảy may bận tâm. Một sự đồng ý nhanh chóng không có thông tin gì liền gật đầu. Thị cũng không cần đến sính lễ bên nhà trai. Lời đề nghị của Tràng như một cơ hội để Thị cứu vớt bản thân. Nó như một lời để cô gái này bấu víu vào mong chút sự sống trong bối cảnh đói khổ vây quanh.
b) Trên đường về nhà Tràng
Đi sau Tràng đầy rón rén và e thẹn. Đầu hơi cúi xuống. Với thân phận của mình Thị có chút ngượng ngùng và không tự tin khi đi cùng Tràng. Cô cũng có một chút tình cảm và kính trọng đối với Tràng, người đã cho cô một cơ hội mới.
c) Khi về đến nhà
Anh Tràng nhiệt tình mời ngồi nhưng thị chỉ dám ngồi ở móm mép giường. Hai tay vẫn ôm khư khư chiếc thúng. Khi biết bà cụ Tứ về sau khi chào hỏi xong, thị chỉ biết cúi đầu lặng lẽ. Những chi tiết này cho thấy Thị có sự ý tứ và lịch sự khi về nhà Tràng. Cô biết bản thân mình chưa được công nhận vị trí thực thụ trong gia đình. Cô cũng có sự e dè và sợ hãi trước sự phản đối của bà Tứ, người đã coi Thị là “vợ nhặt” của Tràng.
– Vai trò trong truyện
Thị là nhân vật chính của truyện, là một hình ảnh tiêu biểu cho số phận của người phụ nữ nông thôn Việt Nam thời bao cấp. Cô là một nạn nhân của đói khổ, của xã hội bất công, của truyền thống phong kiến. Cô cũng là một minh chứng cho sức sống và tình yêu của con người trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Cô đã biết yêu và hi sinh cho Tràng, cho gia đình, cho con cái. Cô đã biết chấp nhận số phận và không than trách hay oán giận. Cô đã biết tìm kiếm niềm vui trong cuộc sống bằng những điều giản dị như nấu ăn, dọn dẹp, chăm sóc con. Cô đã biết hy vọng và tin tưởng vào tương lai tốt đẹp hơn.
Nhân vật Thị là một bức tranh sinh động và xúc động về người phụ nữ Việt Nam trong thời kỳ khó khăn của lịch sử. Cô là một nguồn cảm hứng cho những ai đang phải đối mặt với những gian nan và thử thách của cuộc sống.