Xã hội học là một khoa học xã hội nghiên cứu về các hiện tượng, quy luật, quan hệ và cấu trúc của xã hội con người. Xã hội học khám phá những yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành, phát triển, biến đổi và chức năng của các nhóm, tổ chức, cộng đồng và xã hội. Xã hội học cũng tìm hiểu về những vấn đề, thách thức và cơ hội mà xã hội con người phải đối mặt trong bối cảnh toàn cầu hoá, đô thị hoá, công nghệ hoá và biến đổi khí hậu.
Nội dung học của xã hội học bao gồm các lĩnh vực chính sau:
– Lý thuyết xã hội: Nghiên cứu các khái niệm, nguyên lý và mô hình lý giải về bản chất, tính chất và quy luật của xã hội con người.
– Phương pháp nghiên cứu xã hội: Nghiên cứu các kỹ thuật, công cụ và tiêu chuẩn để thu thập, phân tích và diễn giải dữ liệu xã hội.
– Xã hội hoá và nhận thức xã hội: Nghiên cứu quá trình mà con người được nuôi dưỡng, giáo dục và ảnh hưởng bởi các nhân tố xã hội để tạo ra bản sắc, nhận thức và hành vi cá nhân và tập thể.
– Tổ chức xã hội và trật tự xã hội: Nghiên cứu cách thức mà con người sắp xếp, phân chia và điều tiết các hoạt động xã hội thông qua các quy tắc, quyền lực, tổ chức và thể chế.
– Đa dạng xã hội và bất bình đẳng xã hội: Nghiên cứu sự khác biệt, phân biệt và mâu thuẫn giữa các nhóm xã hội dựa trên các tiêu chí như giới tính, tuổi tác, chủng tộc, tôn giáo, giai cấp, văn hoá và dân tộc.
– Thay đổi xã hội và phát triển xã hội: Nghiên cứu những yếu tố gây ra sự biến đổi trong cấu trúc, quan hệ và hoạt động của xã hội con người, cũng như những mục tiêu, chiến lược và kết quả của quá trình phát triển xã hội.
Xã hội học là một khoa học liên ngành có sự giao thoa với nhiều ngành khoa học khác như tâm lý học, kinh tế, chính trị, lịch sử, luật pháp, sinh vật hoá… Xã hội học có vai trò quan trọng trong việc giúp con người hiểu rõ về bản thân, về người khác và về thế giới xung quanh. Xã hội học cũng đóng góp vào việc giải quyết các vấn đề xã
hội và nâng cao chất lượng cuộc sống của con người.