Quả Lặc Lè Là Gì? Và Bí Quyết Nấu Những Món Ăn Ngon Tuyệt Từ Quả Lặc Lè
Quả lặc lè, hay còn được gọi với nhiều tên gọi khác nhau tùy theo vùng miền như quả trám, quả chò, quả chôm chôm rừng,… là một loại quả mọc hoang dại phổ biến ở nhiều vùng núi rừng Việt Nam. Tuy không được bày bán rộng rãi ở các chợ hay siêu thị như các loại quả thông thường, nhưng quả lặc lè lại ẩn chứa một nguồn dinh dưỡng phong phú và là nguyên liệu tạo nên những món ăn dân dã, đậm đà hương vị quê nhà. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về loại quả độc đáo này, cũng như khám phá những công thức chế biến món ăn ngon tuyệt vời từ quả lặc lè.
I. Tìm Hiểu Về Quả Lặc Lè:
Quả lặc lè thuộc họ thực vật *Elaeocarpaceae*, thường mọc thành từng chùm trên những cây gỗ lớn, cao vút trong rừng. Quả có hình dáng nhỏ nhắn, tròn trịa, đường kính khoảng 1-2cm, khi chín chuyển sang màu đen bóng, mọng nước. Vỏ quả khá mỏng, bên trong là lớp thịt quả màu trắng ngà, có vị chát nhẹ pha chút ngọt thanh. Hạt lặc lè nhỏ, cứng, nằm sâu bên trong lớp thịt quả.
Đặc điểm nhận dạng:
Hình dạng:Tròn, hơi dẹt.
Kích thước:Nhỏ, đường kính 1-2cm.
Màu sắc:Xanh khi còn non, chuyển sang màu đen bóng khi chín.
Vị:Chát nhẹ khi còn sống, ngọt thanh khi chín.
Mùi:Có mùi thơm nhẹ, đặc trưng.
Phân bố:Quả lặc lè phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam như Lào Cai, Yên Bái, Sơn La, Lai Châu… Cây lặc lè thường mọc tự nhiên trong rừng, ít khi được trồng trọt.
Giá trị dinh dưỡng:
Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu cụ thể về thành phần dinh dưỡng của quả lặc lè, nhưng dựa trên kinh nghiệm dân gian và quan sát, loại quả này được cho là chứa nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe. Lớp thịt quả chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do.
II. Những Món Ăn Ngon Từ Quả Lặc Lè:
Quả lặc lè không được sử dụng phổ biến như các loại quả khác, nhưng chính sự đặc biệt của nó đã tạo nên những món ăn độc đáo, mang hương vị riêng biệt. Dưới đây là một số món ăn ngon được chế biến từ quả lặc lè:
1. Mứt Quả Lặc Lè:
Đây là món ăn được nhiều người yêu thích, bởi vị ngọt thanh, hơi chua nhẹ và hương thơm đặc trưng của quả lặc lè. Mứt lặc lè có thể dùng ăn trực tiếp hoặc làm nhân bánh, kẹo.
Nguyên liệu:
500g quả lặc lè chín, chọn quả căng mọng, không bị dập nát.
300g đường cát trắng.
50ml nước cốt chanh.
1 chút muối.
Cách làm:
1. Sơ chế quả lặc lè:Rửa sạch quả lặc lè, bỏ cuống, để ráo. Nếu quả quá cứng, có thể ngâm qua nước ấm khoảng 10 phút cho mềm.
2. Nấu mứt:Cho đường, nước cốt chanh và muối vào nồi, đun nhỏ lửa cho đường tan hoàn toàn.
3. Thêm quả lặc lè:Cho quả lặc lè vào nồi đường, đảo nhẹ nhàng để quả thấm đường.
4. Đun nhỏ lửa:Đun nhỏ lửa, liên tục đảo đều tay để quả không bị cháy và đường không bị đóng váng. Quá trình này mất khoảng 30-45 phút, tùy thuộc vào độ chín của quả.
5. Kiểm tra độ chín:Mứt chín khi đường keo lại, quả lặc lè trong suốt và có độ sánh dẻo.
6. Làm nguội và bảo quản:Để mứt nguội hoàn toàn, sau đó cho vào lọ thủy tinh kín, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.
2. Chè Lặc Lè:
Món chè lặc lè có vị ngọt thanh, mát lạnh, rất thích hợp cho những ngày hè nóng bức.
Nguyên liệu:
200g quả lặc lè chín.
100g đường phèn.
50ml nước cốt dừa.
1 ít đá bào.
1 ít nước lọc.
Cách làm:
1. Sơ chế quả lặc lè:Rửa sạch quả lặc lè, bỏ cuống.
2. Nấu chè:Cho quả lặc lè và đường phèn vào nồi, thêm một ít nước lọc, đun nhỏ lửa cho đường tan và quả lặc lè mềm.
3. Thêm nước cốt dừa:Cho nước cốt dừa vào, khuấy đều, đun thêm vài phút cho chè sôi lại.
4. Làm nguội và thưởng thức:Để chè nguội, cho đá bào vào và thưởng thức.
3. Lặc Lè Ngâm Mật Ong:
Lặc lè ngâm mật ong là món ăn có vị ngọt dịu, thơm ngon, có thể dùng làm thức uống hoặc ăn kèm với bánh mì.
Nguyên liệu:
500g quả lặc lè chín.
300ml mật ong nguyên chất.
1 ít gừng tươi (tùy chọn).
Cách làm:
1. Sơ chế quả lặc lè:Rửa sạch quả lặc lè, bỏ cuống, để ráo.
2. Ngâm mật ong:Cho quả lặc lè vào lọ thủy tinh, đổ mật ong ngập quả. Nếu thích, có thể cho thêm vài lát gừng tươi đã thái mỏng.
3. Bảo quản:Đậy kín nắp, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát. Sau khoảng 2-3 ngày là có thể dùng được.
4. Gỏi Lặc Lè (Chế biến khi quả còn non):
Khi quả lặc lè còn non, vị chát sẽ được giảm bớt khi được chế biến thành gỏi, kết hợp với các nguyên liệu khác để tạo nên một món ăn lạ miệng.
Nguyên liệu:
200g quả lặc lè non.
100g tôm tươi.
50g rau răm.
50g rau húng lũi.
2 trái ớt nhỏ.
1 muỗng canh nước mắm.
1 muỗng cà phê đường.
1 muỗng canh nước cốt chanh.
Cách làm:
1. Sơ chế:Quả lặc lè non gọt vỏ, bỏ hạt, thái mỏng. Tôm luộc chín, bóc vỏ. Rau răm, rau húng lũi rửa sạch, thái nhỏ. Ớt băm nhỏ.
2. Trộn gỏi:Trộn đều tất cả nguyên liệu với nhau, nêm nếm gia vị cho vừa ăn.
5. Lặc Lè Sấy Khô:
Lặc lè sấy khô có thể bảo quản được lâu và tiện lợi cho việc sử dụng. Có thể dùng làm trà hoặc nấu chè.
III. Lưu Ý Khi Chế Biến Quả Lặc Lè:
Nên chọn quả lặc lè chín mọng, không bị dập nát để đảm bảo chất lượng món ăn.
Khi chế biến, nên dùng lửa nhỏ để tránh làm cháy quả.
Có thể thêm các nguyên liệu khác như gừng, sả, ớt… để tăng hương vị cho món ăn.
IV. Kết Luận:
Quả lặc lè, dù không phổ biến như các loại quả khác, nhưng lại là một loại quả giàu dinh dưỡng và tiềm năng ẩm thực. Với những công thức chế biến đơn giản nhưng độc đáo, quả lặc lè hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm ẩm thực thú vị. Hãy thử tìm kiếm và chế biến những món ăn từ quả lặc lè để khám phá thêm những hương vị đặc trưng của núi rừng Việt Nam. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về quả lặc lè và giúp bạn tự tin chế biến những món ăn ngon từ loại quả đặc biệt này. Chúc bạn thành công!
