Bảo tàng học là một ngành khoa học nghiên cứu về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật và tự nhiên của con người qua các hiện vật, tài liệu và di tích được trưng bày tại các bảo tàng. Người làm việc trong ngành bảo tàng học được gọi là bảo tàng viên, có nhiệm vụ quản lý, bảo quản, sắp xếp, giới thiệu và nghiên cứu các bộ sưu tập của bảo tàng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về công việc, thu nhập, cơ hội việc làm, yêu cầu và thách thức của ngành bảo tàng học.
Công việc của người làm bảo tàng học
Công việc của người làm bảo tàng học có thể khác nhau tùy thuộc vào loại bảo tàng, chuyên môn và vị trí mà họ đảm nhận. Một số công việc chung của người làm bảo tàng học là:
– Quản lý và phát triển các bộ sưu tập của bảo tàng, bao gồm việc mua sắm, đánh giá, phân loại, đăng ký, lưu trữ và thanh lý các hiện vật.
– Bảo quản và bảo dưỡng các hiện vật, đảm bảo chúng được lưu giữ an toàn và không bị hư hỏng hay mất mát.
– Sắp xếp và thiết kế các triển lãm của bảo tàng, kết hợp giữa các yếu tố thẩm mỹ, khoa học và giáo dục để thu hút và truyền đạt thông tin cho khách tham quan.
– Giới thiệu và hướng dẫn khách tham quan về các hiện vật, câu chuyện và ý nghĩa của chúng, sử dụng các phương tiện truyền thông như biển hiệu, âm thanh, video hay thực tế ảo.
– Nghiên cứu và viết các bài viết, sách, báo cáo hay bài giảng về các chủ đề liên quan đến các bộ sưu tập của bảo tàng.
– Tham gia vào các hoạt động giáo dục và truyền thông của bảo tàng, như tổ chức các buổi thuyết trình, workshop, lớp học hay sự kiện cho các đối tượng khác nhau.
– Hợp tác với các cơ quan, tổ chức hay cá nhân khác trong và ngoài nước để trao đổi kinh nghiệm, thông tin và hiện vật liên quan đến ngành bảo tàng học.
– Thực hiện các công việc hành chính và quản lý khác của bảo tàng, như lập kế hoạch, ngân sách, quy định hay kiểm tra chất lượng.
Thu nhập của người làm bảo tàng học
Thu nhập của người làm bảo tàng học có thể dao động từ 5 triệu đến 15 triệu đồng mỗi tháng, tuỳ thuộc vào kinh nghiệm, trình độ, chức vụ và loại hình bảo tàng mà họ làm việc. Theo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Việt Nam, mức lương cơ sở của người làm bảo tàng học năm 2021 là 1.490.000 đồng mỗi tháng, tương đương với bậc 3/7 của nhóm ngành giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, người làm bảo tàng học còn được hưởng các khoản phụ cấp khác như phụ cấp chuyên môn, phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp khu vực hay phụ cấp thâm niên. Ngoài ra, người làm bảo tàng học cũng có thể tăng thu nhập bằng cách tham gia vào các dự án, hợp đồng hay công việc tư vấn liên quan đến ngành bảo tàng học.
Cơ hội việc làm của người làm bảo tàng học
Cơ hội việc làm của người làm bảo tàng học khá rộng mở, bởi Việt Nam có nhiều loại hình bảo tàng khác nhau, từ bảo tàng lịch sử, văn hóa, nghệ thuật đến bảo tàng khoa học, kỹ thuật hay tự nhiên. Theo Thống kê Việt Nam, năm 2019, Việt Nam có 164 bảo tàng trực thuộc các cơ quan nhà nước và 30 bảo tàng do các tổ chức xã hội sở hữu. Ngoài ra, còn có nhiều bảo tàng do các cá nhân hay doanh nghiệp thành lập và quản lý. Người làm bảo tàng học có thể làm việc tại các bảo tàng này với các chức danh khác nhau, như giám đốc, phó giám đốc, trưởng phòng, chuyên viên hay nhân viên. Ngoài các bảo tàng, người làm bảo tàng học cũng có thể làm việc tại các cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa, giáo dục hay du lịch; các trường đại học hay viện nghiên cứu; các tổ chức phi chính phủ hay quốc tế; hoặc các công ty tư vấn, thiết kế hay sản xuất liên quan đến ngành bảo tàng học.
Yêu cầu của người làm bảo tàng học
Để trở thành một người làm bảo tàng học, bạn cần có một số yêu cầu sau:
– Trình độ: Bạn cần có ít nhất một bằng cử nhân về ngành bảo tàng học hoặc các ngành liên quan như lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, khoa học tự nhiên hay kỹ thuật. Nếu bạn muốn thăng tiến cao hơn trong công việc, bạn nên có một bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ về ngành bảo tàng học hoặc các ngành liên quan.
– Kỹ năng: Bạn cần có các kỹ năng chuyên môn về quản lý, bảo quản, sắp xếp, giới thiệu và nghiên cứu các hiện vật và các triển lãm của bảo tàng. Bạn cũng cần có các kỹ năng mềm như giao tiếp, trình bày, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề hay sáng tạo.
– Kiến thức: Bạn cần có kiến thức sâu rộng về lịch sử,