Hướng dẫn làm bánh với Baking Soda: Từ cơ bản đến nâng cao

Baking soda (Sodium Bicarbonate – NaHCO3) là một chất tạo xốp quan trọng trong làm bánh, giúp tạo ra kết cấu mềm xốp, xốp nhẹ và tăng độ nở cho sản phẩm. Tuy nhiên, khác với bột nở (baking powder), baking soda cần kết hợp với một chất acid để hoạt động hiệu quả. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng baking soda trong làm bánh, từ những công thức cơ bản đến những kỹ thuật nâng cao, cùng với những bí quyết và lưu ý để bạn có thể tự tin tạo ra những chiếc bánh thơm ngon và hoàn hảo.

Phần 1: Hiểu về Baking Soda

Baking soda là một loại muối kiềm, khi gặp môi trường acid sẽ phản ứng tạo ra khí carbonic (CO2). Chính khí CO2 này tạo ra những bọt khí nhỏ li ti, giúp bánh nở và có kết cấu xốp. Vì vậy, việc sử dụng baking soda đòi hỏi sự chính xác trong việc lựa chọn nguyên liệu và tỷ lệ, đảm bảo có đủ acid để phản ứng hoàn toàn. Thiếu acid, bánh sẽ không nở, còn thừa acid sẽ làm bánh có vị đắng và màu sắc bị ảnh hưởng.

Các chất acid thường dùng kết hợp với baking soda:

Buttermilk (sữa chua): Chứa acid lactic.
Dấm (giấm ăn): Chứa acid acetic.
Nước cốt chanh/chanh dây: Chứa acid citric.
Mật ong: Chứa acid hữu cơ tự nhiên.
Sô cô la đen: Chứa acid hữu cơ.
Ca cao không đường: Chứa acid yếu.
Cream of Tartar: Một dạng acid tartaric, được sử dụng phổ biến trong làm bánh.

Phần 2: Công thức cơ bản với Baking Soda

1. Bánh kếp đơn giản:

Nguyên liệu:
1 chén bột mì đa dụng
1 muỗng cà phê baking soda
1/2 muỗng cà phê muối
1 muỗng canh đường
1 quả trứng
1 chén sữa tươi
2 muỗng canh dầu ăn

Cách làm:
1. Trộn đều bột mì, baking soda, muối và đường trong một tô lớn.
2. Trong một tô khác, đánh tan trứng, sữa tươi và dầu ăn.
3. Đổ hỗn hợp ướt vào hỗn hợp khô, trộn đều cho đến khi hỗn hợp mịn, không còn vón cục. Không trộn quá kỹ , sẽ làm bánh bị dai.
4. Làm nóng chảo chống dính, cho một lượng nhỏ hỗn hợp bánh lên chảo, rán vàng đều hai mặt.
5. Ăn nóng với mật ong, siro hoặc trái cây tươi.

Lưu ý: Sữa tươi đóng vai trò là chất acid nhẹ kết hợp với baking soda. Nếu muốn bánh nở hơn, có thể thay thế một phần sữa bằng buttermilk.

2. Bánh muffin sô cô la đơn giản:

Nguyên liệu:
1 1/2 chén bột mì đa dụng
1 muỗng cà phê baking soda
1/2 muỗng cà phê muối
1/2 chén đường
1/3 chén cacao không đường
1/2 chén sữa chua
1/4 chén dầu ăn
1 quả trứng
1 muỗng cà phê vanilla extract
1/2 chén chocolate chip

Cách làm:
1. Làm nóng lò ở 180 độ C. Chuẩn bị khay muffin và lót giấy nướng.
2. Trộn bột mì, baking soda, muối, đường và cacao trong một tô lớn.
3. Trong một tô khác, trộn đều sữa chua, dầu ăn, trứng và vanilla extract.
4. Đổ hỗn hợp ướt vào hỗn hợp khô, trộn đều cho đến khi vừa hòa quyện. Không trộn quá kỹ .
5. Thêm chocolate chip vào hỗn hợp, trộn nhẹ.
6. Chia đều hỗn hợp vào các khuôn muffin.
7. Nướng trong 18-20 phút, hoặc cho đến khi bánh chín vàng.
8. Để nguội trong khuôn vài phút trước khi lấy ra.

Lưu ý: Sữa chua và cacao không đường đóng vai trò là chất acid, giúp baking soda hoạt động hiệu quả.

Phần 3: Bí quyết và lưu ý khi sử dụng Baking Soda

Tỷ lệ Baking Soda: Tỷ lệ baking soda thường dao động từ 1/2 đến 1 thìa cà phê cho mỗi chén bột. Tỷ lệ chính xác phụ thuộc vào loại bánh và các thành phần khác. Tham khảo công thức cụ thể để có tỷ lệ chính xác.
Độ tươi của Baking Soda: Baking soda sẽ mất dần hoạt tính theo thời gian. Kiểm tra độ tươi bằng cách cho một muỗng baking soda vào một chén nước sôi. Nếu baking soda vẫn còn hoạt tính, nó sẽ sủi bọt mạnh. Nếu không, bạn cần thay thế bằng baking soda mới.
Trộn đều: Trộn baking soda vào bột thật đều để đảm bảo nó được phân bố đều trong hỗn hợp. Việc phân bố không đều có thể dẫn đến bánh không nở đều.
Thời gian trộn: Không trộn quá kỹ hỗn hợp, điều này có thể làm cho bánh bị dai và cứng. Trộn cho đến khi các nguyên liệu vừa quyện vào nhau là đủ.
Nhiệt độ lò: Cần tuân thủ chính xác nhiệt độ và thời gian nướng được hướng dẫn trong công thức. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp đều có thể ảnh hưởng đến kết quả.
Kết hợp với bột nở: Trong một số trường hợp, bạn có thể kết hợp baking soda với bột nở để tạo ra kết cấu bánh tốt hơn. Bột nở cung cấp acid và khí CO2 ngay khi trộn, trong khi baking soda sẽ phản ứng khi gặp nhiệt độ cao. Tuy nhiên, cần cân nhắc tỷ lệ sao cho phù hợp.
Xử lý nhanh chóng: Một khi bạn đã trộn baking soda vào hỗn hợp, nên cho vào khuôn và nướng ngay lập tức để tránh baking soda mất hoạt tính.
Kiểm tra độ chín: Sử dụng tăm thử độ chín của bánh. Nếu tăm rút ra khô ráo, nghĩa là bánh đã chín.
Bảo quản bánh: Bánh sử dụng baking soda thường không nên bảo quản quá lâu vì baking soda có thể gây ra phản ứng làm thay đổi mùi vị và kết cấu của bánh.

Phần 4: Công thức nâng cao với Baking Soda

1. Bánh mì soda Ireland:

Đây là loại bánh mì không cần dùng men, mà dựa hoàn toàn vào baking soda để tạo độ nở.

Nguyên liệu:
4 chén bột mì đa dụng
1 muỗng cà phê baking soda
1 muỗng cà phê muối
1 muỗng canh đường
1 chén buttermilk

Cách làm:
1. Trộn đều bột mì, baking soda, muối và đường.
2. Thêm buttermilk vào hỗn hợp khô, trộn đều cho đến khi vừa quyện. Không trộn quá kỹ .
3. Đổ hỗn hợp vào khuôn bánh mì đã được bôi dầu.
4. Nướng ở 200 độ C trong khoảng 40-45 phút, hoặc cho đến khi bánh chín vàng và khi gõ vào bánh nghe có tiếng trống.

Lưu ý: Buttermilk đóng vai trò quan trọng trong công thức này, cung cấp đủ acid để phản ứng với baking soda.

2. Bánh quy sô cô la giòn:

Nguyên liệu:
1 chén bơ mềm
1 chén đường
2 quả trứng
2 chén bột mì đa dụng
1 muỗng cà phê baking soda
1/2 muỗng cà phê muối
1 chén chocolate chip

Cách làm:
1. Trộn đều bơ và đường cho đến khi hỗn hợp bông xốp.
2. Thêm trứng, đánh đều.
3. Trộn bột mì, baking soda và muối. Thêm từ từ vào hỗn hợp bơ, trộn đều.
4. Thêm chocolate chip, trộn nhẹ.
5. Lấy muỗng múc hỗn hợp thành từng viên nhỏ, đặt lên khay nướng đã được lót giấy nướng.
6. Nướng ở 180 độ C trong 10-12 phút, hoặc cho đến khi bánh quy vàng rơm.

Lưu ý: Bơ mềm giúp bánh quy có độ mềm mịn. Thời gian nướng cần được điều chỉnh tùy thuộc vào độ dày mỏng của từng viên bánh quy.

Phần 5: Khắc phục lỗi thường gặp

Bánh không nở: Có thể do baking soda hết hạn sử dụng, không đủ acid trong công thức, hoặc trộn bột quá kỹ. Kiểm tra lại các nguyên liệu và cách làm.
Bánh bị cứng: Có thể do trộn bột quá kỹ, nướng quá lâu hoặc nhiệt độ lò quá cao.
Bánh bị đắng: Có thể do dư thừa acid trong công thức. Hãy kiểm tra lại công thức và cân chỉnh lại tỷ lệ nguyên liệu.
Bánh bị nứt: Có thể do nhiệt độ lò quá cao hoặc nướng quá lâu.

Việc làm bánh với baking soda đòi hỏi sự chính xác và cẩn thận, nhưng kết quả mang lại sẽ rất xứng đáng. Hãy tự tin thử nghiệm và sáng tạo các công thức của riêng bạn. Chúc bạn thành công!